Er is veel te doen over netcongestie in Nederland. Het elektriciteitsnet is te krap bemeten voor alle nieuwe vraag naar elektriciteit én voor al het nieuwe aanbod van zonnestroom en windstroom. Hoe is dit in Uitgeest?
Bewoners
Wat betekent congestie nu voor de bewoners in Uitgeest? Van belang is dat het hier over kleinverbruikers aansluitingen gaat (<3 * 60 A, meestal woningen en kleine bedrijven) die een andere status hebben dan grootverbruikers aansluitingen (>3 * 60 A, meestal wat grotere bedrijven). Op dit moment is er, voor zover bekend, nog geen sprake van congestie voor kleinverbruikers in Uitgeest.
Congestie zou zich op twee manieren kunnen uiten: 1. Door uitval van omvormers bij zonnepanelen op zonnige dagen. 2. Door stroomuitval bij te hoge vraag, bijvoorbeeld als alle warmtepompen in een wijk op een koude dag allemaal aanstaan. Om dit te voorkomen kan het zijn dat het netwerkbedrijf ook voor kleinverbruikers geen nieuwe aansluitingen en/of geen vergroting van de aansluiting levert. Daar lijkt echter op dit moment nog geen sprake van te zijn.
De netwerkbedrijven hebben de plicht om kleinverbruikers altijd te voorzien, terwijl grootverbruikers op een wachtlijst kunnen komen als er te weinig ruimte is op het net.
Zo was er bijvoorbeeld een probleem met netcongestie voor de nieuwbouw van de Binnenmeer school. Dat probleem is opgelost door gebruik te maken van twee kleinverbruikers aansluitingen, in plaats van één grootverbruikers aansluiting.
Het bedrijventerrein
Op het bedrijventerrein in Uitgeest-Noord is op dit moment sprake van netcongestie waardoor bedrijven met vraag naar elektriciteit geen nieuwe aansluitingen kunnen krijgen en ook geen bestaande aansluitingen kunnen vergroten. Er wordt nu onderzoek gedaan (https://greenbizijmond.nl/projecten/energiehub-uitgeest-noord/) of het slim delen van de bestaande capaciteit, al dan niet in combinatie met een batterij, een oplossing kan zijn.
Zonnestroom
Voor het zonnepark WinterZon is de aansluiting op het elektriciteitsnet al lang geleden gereserveerd en aanbetaald. Hierbij gaat het dus niet om vraag naar elektriciteit, maar om levering van elektra op het net. Er was nog geen sprake van congestie op het moment dat DUEC de aanvraag deed. Het zonnepark heeft trouwens geen invloed op eventuele netcongestie bij zonnepanelen op de huizen in Uitgeest. Het park sluit namelijk via een lange kabel rechtstreeks aan op het hoogspanningsnet van Tennet. Dit heeft geen/nauwelijks effect op het laagspanningsnet waar de zonnepanelen op de huizen aan leveren.
Uitgeest heeft op dit moment de meeste zonnepanelen per woning van alle gemeentes in Noord-Holland. Toch is er, voor zover ons bekend, in Uitgeest geen sprake van uitvallende omvormers door een teveel aan zonnestroom op het net. Het aantal zonnepanelen groeit nog steeds, maar de grootste groei is er wel uit nu de salderingsregeling wordt afgeschaft. Bij vergroting van de netcapaciteit (in verband met een groeiend aantal warmtepompen) zal dit probleem zich ook minder snel voordoen.
Electrische auto’s
Ook het laden van elektrische auto’s kan tot problemen met netcongestie leiden. En als op een koude winteravond alle warmtepompen aanstaan en alle elektrische auto’s gaan laden, kan er ook netcongestie ontstaan. Om dat te voorkomen wordt er gewerkt aan een nieuwe tariefstructuur voor kleinverbruikers waarbij de tarieven variabel worden. Demissionair minister Hermans heeft recent een brief over het onderwerp ‘congestie’ geschreven: https://open.overheid.nl/documenten/8ed00aed-ba0b-459b-8d8b-68204ea1f58f/file. Daarin wordt voorgesteld om in 2028 een nieuw tariefsysteem in te voeren voor huishoudens waarbij elektriciteit op piekmomenten duurder wordt dan in daluren. Dan kan de elektrische auto geladen worden tijdens die daluren.
De toekomst
Maar hoe gaat dit in de toekomst? Het warmteprogramma voor Uitgeest voorziet dat alle huizen in 2050 zijn overgestapt naar verwarming met warmtepompen (https://klimaatplein.uitgeest.nl/fileadmin/uitgeest/Warmteprogramma/Warmteprogramma_Uitgeest_2025.pdf). Duidelijk is dat het huidige elektriciteitsnet dat niet aan kan, en dus verzwaard moet worden. Het warmteprogramma voor Uitgeest is afgestemd met Liander, en de afspraak is dat Liander het net tijdig zal aanpassen om te kunnen voldoen aan de plannen in het warmteprogramma. Daarmee is dus de verwachting dat bewoners geen problemen zullen ondervinden met netcongestie, ook niet als ze overstappen naar een warmtepomp.
Samengevat
Netcongestie is een serieus probleem in Nederland. Ook in Uitgeest is sprake van netcongestie voor grootverbruikers, zoals op het bedrijventerrein Uitgeest-Noord. Voor bewoners in Uitgeest is er op dit moment nog geen sprake van netcongestie, niet voor vraag en niet voor levering van stroom. Gezien de afspraken die er zijn met Liander over verzwaring van het net wordt er binnen afzienbare termijn ook geen netcongestie verwacht.
